15 december

Meester Klaas van groep 5 is niet helemaal fit en na de pauze verhuis ik daarom naar zijn groep. Groep 4 is bij de inloop met hun woordenschat en met enkele plus-en minsommen bezig. De kerstboom staat er met lichtjes en al.

Meester Sjoerd begint met het uitleggen van wat er vandaag staat te gebeuren. Een ouder kind komt nog even melden dat haar zusje, die in deze klas zit, wat later komt.

Wij beginnen, zoals bijna altijd op vrijdagmorgen met rekenen. Eerst legt meester Sjoerd nog de werkwijze bij enkele sommen uit. De sommen -plus en min) gaan steeds voorbij het tiental en de crux is het eerste getal eerst aan te vullen tot 10 (de sommen blijven beneden de 20) en dan de rest erbij te doen. Het getal dat erbij opgeteld wordt, moet daarom gesplitst worden, zodat het restant daarvan, na de aanvulling tot 10 eenvoudig bij de 10 opgeteld kan worden. Hoe eenvoudig dit moge lijken, voor enkele kinderen is dit denken in stappen geen gesneden koek. Als zij na de uitleg aan het werk gaan met die sommen, moet zij hun stappenplan voor deze sommen erbij houden.

Bij de klassikale uitleg waarbij van elke voorkomende som een voorbeeld wordt doorgenomen, zie ik dat de aandachtsboog van sommige kinderen erg kort is. Enkele minuten met één ding bezig zijn is voor enkele kinderen heel erg moeilijk. Nu gaan de kinderen aan de slag. Een stuk of tien die het al goed begrijpen gaan daarbij zelf aan het werk en kunnen indien nodig met elkaar overleggen. De andere kinderen gaan voor een deel met (hulp)juf Eva apart aan deze sommen werken, een klein aantal gaat met meester hiermee aan de slag en ik ga met twee kinderen buiten de klas aan het werk. Eén daarvan kan al een tijd niet goed meekomen met de klas en gaat na de kerstvakantie naar een andere basisschool waar mee individuele begeleiding geboden wordt.

Ik merk tot mijn opluchting dat beide kinderen als zij het hoofd erbij houden, de sommen goed kunnen maken; het genoemde zorgenkind gebruikt daarbij wel een telraam.

Na 25 minuten is de aandacht op en kan ik zelfs met een grapje niets meer bereiken. Maar gelukkig worden we ingeseind dat het fruit eten gaat beginnen waarna het pauze is.

Op het speelplein houdt één kind mij als vanzelfsprekend staande en zegt dat ik met haar moet spelen: “Mij precies nadoen, meester!” Zij loopt over richels en een liggende boom en ik doe gewillig waar zij in voorgaat. Daarna zijn de rollen omgedraaid en mag ik iets voordoen. Direct sluiten twee andere kinderen erbij aan. Ik geef aan: steeds twee stapjes rechts en een stap links. Een mini-processie ontstaat snel. Daarna drie stapjes met links en twee met rechts. Weer later lopen wij op onze tenen over het speelplein. Spelen is niet moeilijk.

Na de pauze ga ik naar groep 5 alwaar ik een half uur met de klas ga lezen. De hele klas heeft een boek van Carry Slee over schooljuf Braaksel. Ik lees een stukje en geef de beurt aan een kind. Ik lees weer drie regels en daarna neemt een ander kind op mijn aangeven het over. Meester Klaas heeft even de rust om wat nakijkwerk te doen.

Bij een woord waarvan ik vermoed dat zij de betekenis niet goed weten, sta ik even stil en bepraat de betekenis. Zo hebben wij het o.a. over ‘triomfantelijk’ en ‘nauwelijks’.

Na een half uur is het genoeg. En volgt er een twintig-woorden dictee. Het gaat vandaag om woorden met uitgangen als -ch, -cht, -oei, aai, -ooi. Meester Klaas herinnert de klas eerst nog even aan enkele ‘spellingscategorieën’ en begint aan het dictee. De meester zegt de zin, de klas herhaalt op zijn aangeven het woord waar het omgaat en de kinderen schrijven vervolgens het woord, waar mogelijk met lidwoord, op. Er komen woorden langs als het verzinsel, moeizaam, de rotzooi, de goochelaar, de echo, de pleister, de opdracht, enz.

Na afloop komen alle woorden in correcte spelling op het digibord en gaan de kinderen hun werk nakijken en verbeteren. Ook in deze klas geldt: fouten maken mag, daar kun je van leren. De kinderen moeten bij fouten het woord drie keer correct opschrijven en dat doen zij.

Ik loop door de klas en kijk hun werk na, net als meester Klaas. Ik zie dat sommige kinderen intussen mooi en gelijkmatig kunnen schrijven. Bij degenen die dit niet zo goed kunnen geef ik aanwijzingen: schrijf met een geslepen potlood, schrijf wat langzamer en schrijf klein. Bij twee kinderen zag ik daarna wat verbetering.

Je eigen werk nakijken trouwens is niet eenvoudig, de fouten van een ander zie je sneller dan die van je zelf.

De laatste tien minuten van de morgen mogen de kinderen plakken, knippen, tekenen of lezen. Snel ontstaat er wat meer lawaaiig geruis en ook nog een incident tussen twee kinderen. Een leerkracht staat altijd aan.

22 december

De laatste ochtend van het schooljaar. Meester Klaas is ziek. Ik ga eerst naar groep 4 en na de ochtendpauze naar groep 5 die een vervangende juf heeft, Eva.

Ik kom in groep 4 binnen en zie dat de vijf kinderen die al aanwezig zijn, in pyjama gekleed zijn. Ik ben niet zo bekend met de huidige kinderpyjama-cultuur en verbaas me complimenteus over de bontgekleurde outfit van de kinderen. De kinderen die nog aankomen, gaan zich eerst bij de kapstok omkleden om vervolgens snel de klas binnen te gaan. De stoelen staan in een voor mij, uit vroeger tijden, bekende opstelling: in U-vorm zodat leerkracht én kinderen onderling elkaar steeds aankijken.

Gisteren was het kerstdiner op school, dat was gezellig vertellen de kinderen. Meester Sjoerd voegt eraan zachtjes tegen mij aan toe dat er vijf kinderen niet waren, waarschijnlijk omdat in die gezinnen geen kerst gevierd wordt en meedoen aan een christelijk feest not done is. Sjoerd verbaast zich hierover omdat de school zowel kerstmis als het suikerfeest viert.

De kinderen hebben vanmorgen, een luchtig programma. Zij krijgen een woordzoeker in kerstsfeer en mogen als ze daarmee klaar zijn mogen ze tekenen en/of kleuren.

De woorden zijn ernaast reeds gegeven, de kinderen hoeven deze alleen maar op te zoeken en te onderstrepen. Ik zie nog korte woorden staan die niet in het voorgegeven rijtje staan en daag de kinderen uit verder te zoeken.

Na de woordzoeker gaan kinderen tekenen en kleuren. Voor mij is dit leuk om mee te maken omdat de creatieve vakken normaal niet op vrijdagmorgen op het rooster staan. Ik merk dat er veel tekentalenten in de klas zitten, die overigens op heel verschillende manieren uitpakken. Ik deel veel complimenten uit.

Tot mijn verrassing zijn er twee kinderen die de Palestijnse vlag tekenen. De oorlog gaat aan deze woonwijk niet voorbij.

Bij de pauze blijkt het te regenen buiten en de klas blijft binnen; het fruit eten kan nu wat langer duren.

Vlak voor de pauze zeg ik twee kinderen gedag die na de kerstvakantie op een andere school doorgaan, de een vanwege een verhuizing en de andere gaat naar het speciaal onderwijs. Ik hoor dat er dan ook een kind van een andere school overkomt.

Ik word hardop bedankt voor mijn bijdrage, er zijn zelfs kinderen die applaudisseren. Als ik weg ga komen de meeste kinderen mij een high-five, een box of een hand geven. Van twee kinderen krijg ik de tekening die zij vanmorgen maakten. Eén kind klampt zich bij wijze van knuffel even aan mij vast en als ik de klas uitloop doet hij het nog een keer.

Ik ga naar groep 5 die de laatste periode van deze morgen hun zelf meegenomen spelletjes mogen doen en daarna de kerstboom en andere spullen opruimen. Juf Eva loopt rond en deelt taken uit voor bij het opruimen. Ik speel eerst twee verschillende spellen met groepjes kinderen. Een spel waarbij na het beurtelings insteken van een tak in een plastic boom op een willekeurig moment de eekhoorn die boven op de boom zit, opspringt. Ik schrik steeds en laat dat luid horen. De kinderen gieren het uit.

Bij het tweede spel gaat het om het goed raden van wat er onder een dobbelbeker aan stenen gegooid is. Ik blijk daar niet goed in te zijn en verlies tot twee keer.

Daarna ga ik twee kinderen helpen de kerstboom uit elkaar te halen, tak voor tak in te vouwen en in een doos op te bergen. Dat is hard werken voor deze twee. Vooral het meisje, groter en steviger dan de jongen, legt er een eer in dit goed te doen en wil op het eind graag de doos zelf de trap af dragen. Ik zeg toch maar dat zij het samen doen, de trap is aan de stijle kant.

Het lokaal is om 12.00 u schoon, geveegd en opgeruimd. De kinderen hebben hun jas aan en dan zegt juf Eva: “Vakantie….! En kinderen, wees voorzichtig met vuurwerk op het einde van het jaar.” Met high-fives, handen en boxen neemt de klas afscheid en is snel weg. In januari gaat het schoolleven verder.